حسین کوچکیان فرد
از مسائل مهم و ضروری در هر جامعـه آموختن فرهنـگ مصـرف بهینـه برای حفـظ و نگـه داری منابع موجود و استفاده مطلوب از آن می باشد . در زندگی امروزی ، بویژه ساکنان شهرهای بزرگ بیش از پیش با مفهوم مصرف صحیح منابع آشنا شده اند. برای نمونه همه می‌دانند نباید وقت را بیهوده از دست داد تا در فعالیت روزانه کارها را با موفقیت به انجام رساند. باید بدانیم ، علاوه بر صرفه‌جویی در وقت انواعی از صرفه‌جویی به بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی ما کمک می‌کند که از آن به عنوان مدیریت مصرف صحیح و بهینه منابع یاد می کنندبه این ترتیب مدیریت مصرف صحیح و بهینه منابع ، عبارتست از مجموعه روشها و اقداماتی که برای بهسازی مصرف به کار گرفته میشود.این روشها معمولا به سه گروه تقسیم می شوند :
گروه اول - روشهایی که هزینه ای در بر ندارند اما به افزایش راندمان و بازدهی وسایل منجر می شوند مانند استفاده درست از وسایل و دستگاهها و مراقبت و نگهداری بموقع و صحیح از آنها .
گروه دوم - روشهای کم هزینه برای بروز نگهداشتن منابع و امکانات و یا کاهش مصرف انرژی در انها مانند تعمیر و نگهداری به موقع وسایل ، اندازه گیری میزان مصرف انرژی در دستگاه های مختلف و نظارت بر تغییر مصرف هر یک از وسایل ، عایق کاری لوله ها و کانال ها .
گروه سوم - روشهای پر هزینه مانند تغییرات اساسی جهت بهبود مصرف منابع با جایگزینی وسایل نو با دستگاه های کهنه و پر مصرف و یا تعویض تاسیسات گرمایش و سرمایش .
آموزش فرهنـگ مصـرف بهینـه
در قرن حاضر ضرورت آشنایی با روش های کاهش مصرف منابع و افزایش عمر مفید هر یک از وسایل روز بـه روز افزونتر می شود زیرا عدم آگاهی و آشنایی کامل با نحوی استفاده صحیح از وسایل و امکانات ، زمینه اتلاف و نابودی منابع ارزشمند و آلودگی محـیط زیست را فراهم می کنند . تجارب جهانی نشان داده است برای ترویج فرهنگ بهینه سازی مصـرف منابع در جوامـع ، تـدوین اسـتراتژها و ت هـای آموزشـی، انگیزشـی در بخـش هـای مسـی، عمومی ، تجاری و صنعتی شهرها و روستا ها اجتناب ناپذیراست. از این رو بـه دلیل عدم انگیزه بـرای کـاهش مصـرف ، اجـرای برنامـه هـای آگاه سازی ، حساس سازی و آموزشی برای اقشار مختلف جامعه به منظور ارتقاء سطح فکر ، دانش و ایجاد انگیزه ، می تواند کمـک شایانی به اعمال ت های کلان و منطقـی نمـودن مصـرف منابع درکشور بنماید با این وجود تلاش فردی و همراهی شهروندان با برنامه های دولت ها برای مصرف صحیح از ضروریاتی است که بدون آن هیچ برنامه ای به موفقیت منجر نمی شود .
مصرف بهینه کم مصرف کردن نیست
گروهی صرفه جویی را به معنای کم مصرف کردن می دانند اما این معنا نمی تواند اقتصادی باشد؛ زیرا علت تولید یک شی اقتصادی، مصرف آن است و مصرف چیزی زمانی به وقوع می پیوندد که نیازی ازنیازهای فرد را برآورده نماید . بنابراین لازم است تا در حد رفع نیاز و برآورد آن، چیزی را مصرف کند و کم مصرف کردن نمی تواند نیاز وی رابرآورده سازد، البته در مساله نیاز به نیازهای اساسی و نیازهای غیر اساسی و یا نیازهای لازم و غیر لازم نیز توجه می شود. در این صورت می توان گفت که مصرف چیزی می بایست در حد برآورد نیازهای اساسی و لازم باشد و نیازهای کاذب و غیر ضروری که از راه های تبلغیات رسانه ای و یا تفاخر و چشم و هم چشمی ایجاد می شود نباید مبنایی برای رفع نیاز قرار گیرد .
مصرف صحیح و بهینه در آموزه های اسلام
براساس آموزه های دینی مصرف هر چیزی به معنای بهره‌گیری از آن در
راستای تکامل دو سویۀ انسان و آن چیز است. در حقیقت هر تصرف و مصرفی که انسان می‌کند،
تغییراتی مهم و ماهوی در خود و دیگر چیزها پدید می‌آورد. این تصرفات می‌بایست هدف‌مند
و بر مبنای فلسفۀ آفرینش باشد.
بنابرین اگر تصرف
به گونه ای باشد که عامل و ابزار تعالی و تکامل شخص و یا چیز نباشد، تصرفی باطل و
نادرست است؛ چنان‌که عدم تصرف و وانهادنِ امر و چیزی به حال خود نیز به جهت آن‌که
در مسیرکمالی نیست، باطل و نادرست تلقی میشود. از این رو اسراف و
تبذیر و به معنای کاربرد نادرست و بی‌جای چیزهای مادی و معنوی در مسیر غیر کمالی،
از نظر آموزه‌های وحیانی اسلام به عنوان امری مذموم تلقی و معرفی شده است ، چنان‌که
خساست و بخل نیز به معنای عدم بهره‌گیری چیز در مسیر کمالی، باطل و منفی میباشد.
درپایان
نخســتین اقدام در راســتای مدیریت مصرف صحیح و بهینه منابع ، آموزش و آگاه سازی عموم مردم نســبت بــه مزایای مصــرف بهینه منابع و مضرات بی برنامگی در این خصوص است که خوشبختانه آگاهی بخشی در این زمینه مدتی است آغاز شده است و حال این مردم هستند که باید با مدیریت صحیح منابع در اختیار خود استفاده مطلوب از آن را در دستور کار خود قرار دهند تا ضمن عمل به فرامین دینی در این خصوص نسبت به حفظ سرمایه خود و افزایش امکان برخورداری نسل های بعدی از امکانات کشور را فراهم سازند . 13
نقل و استفاده از مطالب با ذکر منبع و رعایت قوانین مربوط به کپی‌رایت آزاد است
مشتاق دریافت نظرات شما گرامیان : hkfard@gmail.comجستاری پیرامون دفاتر پیشخوان خدمات دولت
دربرابر دوست (دل نوشته های نغز با الهام از کلام بزرگان ) بخش دوم
مصرف ,، ,منابع ,صحیح ,های ,بهینه ,مصرف صحیح ,بهینه منابع ,و یا ,از آن ,منابع و ,فرهنـگ مصـرف بهینـه
درباره این سایت